ប្រែសម្រួល៖ រតនា

នៅរសៀលថ្ងៃសុក្រ តាមរយៈអ៊ីមែលមួយផ្ញើទៅកាន់បុគ្គលិកណាសា មេដឹកនាំស្តីទីនៃទីភ្នាក់ងារនេះបានស្នើឲ្យបុគ្គលិកទទួលយកទស្សនវិជ្ជានៃក្រសួងប្រសិទ្ធភាពរដ្ឋាភិបាល ឬហៅកាត់ថា DOGE របស់លោក Elon Musk ខណៈបុគ្គលិកបានបង្ហាញការព្រួយបារម្ភអំពីបទបញ្ជាថ្មីៗ និងការទំនាក់ទំនងប្រឆាំងនឹងពិពិធភាព សមធម៌ បរិយាបន្ន និងលទ្ធភាពទទួលបាន (DEIA)។

នៅក្នុងអ៊ីមែល លោកស្រី Janet Petro អ្នកគ្រប់គ្រងស្តីទីរបស់ណាសាបានថ្លែងថា លោកស្រីទទួលស្គាល់ថាបទបញ្ជាប្រតិបត្តិថ្មីៗ និងការណែនាំនានា ដែលរួមមានការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងធំធេងលើការអនុវត្តជ្រើសរើសបុគ្គលិកសហព័ន្ធ និងការណែនាំឱ្យបោះបង់គម្រោងដែលលើកកម្ពស់ពិពិធភាព “កំពុងជះឥទ្ធិពលទៅលើអ្នកជាច្រើន” ហើយលោកស្រីលើកទឹកចិត្តឱ្យកម្មករស្វែងរកការគាំទ្រ។

អ៊ីមែលដែល CNN ទទួលបានច្បាប់ចម្លងមួយ ក៏បានស្នើឱ្យបុគ្គលិកនៃទីភ្នាក់ងារសហព័ន្ធយក “គំរូតាមស្មារតីនៃក្រសួងប្រសិទ្ធភាពរដ្ឋាភិបាល” ដែលដឹកនាំដោយលោក Musk ដែលក្នុងនាមជានាយកក្រុមហ៊ុន SpaceX គឺជាអ្នកម៉ៅការសហព័ន្ធរបស់ណាសា និង “ប្តេជ្ញាចំពោះឱកាសថ្មីនេះដើម្បីបង្កើនប្រសិទ្ធភាពឱ្យអតិបរមា”។

អ៊ីមែលនោះក៏បានរៀបរាប់អំពីការផ្លាស់ប្តូរជាក់លាក់ដែលត្រូវបានអនុវត្តក្នុងថ្ងៃថ្មីៗនេះ ដោយលោកស្រី Petro ទទួលស្គាល់ថា “បរិមាណនៃការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពអាចធ្វើឱ្យមានអារម្មណ៍ថាច្រើនពេក”។

ការផ្លាស់ប្តូរថ្មីៗរួមមានការបិទមុខងាររបស់ណាសាដែលអនុញ្ញាតឱ្យបុគ្គលិកបន្ថែមសព្វនាមទៅលើឈ្មោះបង្ហាញក្នុងអ៊ីមែលរបស់ពួកគេ បទបញ្ជាឱ្យត្រឡប់មកធ្វើការនៅការិយាល័យវិញ និងការផ្តល់ជម្រើសយ៉ាងទូលំទូលាយសម្រាប់ការទិញយក និងកម្មវិធីលាឈប់ពីការងារបណ្តោះអាសន្ន ដែលជាផ្នែកមួយនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់លោក Musk ក្នុងការកាត់បន្ថយកម្លាំងពលកម្មសហព័ន្ធយ៉ាងច្រើន។

ប្រភពបីដែលស្គាល់ច្បាស់អំពីបញ្ហានេះ ដែលស្នើសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះដើម្បីពិភាក្សាអំពីបញ្ហារសើប បាននិយាយជាមួយ CNN និងហៅការផ្លាស់ប្តូរជាច្រើន និងព័ត៌មានដែលប្រែប្រួលថាជា “ការរំខាន” ពីគោលដៅចម្បងរបស់ណាសា។

ប្រភពមួយបានប្រាប់ CNN ថា ការលុបឯកសារយោងរបស់ DEIA នៅក្នុងការទំនាក់ទំនងផ្ទៃក្នុង និងខាងក្រៅ គឺជាកិច្ចការដ៏ធំមួយ។ ពួកគេបានថ្លែងថា ការប្រើប្រាស់ភាសាស្តីពីពិពិធភាពមានទូលំទូលាយ “ដោយសារតែបរិយាបន្នត្រូវបានធ្វើឱ្យក្លាយជាតម្លៃស្នូលនៅណាសាក្រោមរដ្ឋបាល Trump កន្លងមក។ ហើយដោយសារបរិយាបន្នជាតម្លៃស្នូល វាជារឿងធម្មជាតិដែលមនុស្សនឹងមានបរិយាបន្នជាផ្នែកមួយនៃអ្វីដែលពួកគេត្រូវបានរំពឹងថានឹងបង្ហាញថាពួកគេកំពុងធ្វើជាផ្នែកមួយនៃការងាររបស់ពួកគេ”។

គួរកត់សម្គាល់ថា កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការនាំស្ត្រីដំបូង និងជនជាតិភាគតិចដំបូងទៅលើព្រះចន្ទជាមួយនឹងបេសកកម្ម Artemis III របស់ណាសា ដែលគ្រោងធ្វើនៅពាក់កណ្តាលឆ្នាំ ២០២៧ បានចាប់ផ្តើម និងត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយយ៉ាងទូលំទូលាយក្នុងអំឡុងអាណត្តិទីមួយរបស់ប្រធានាធិបតី Donald Trump។

មិនច្បាស់ថាបុគ្គលិកណាសាប៉ុន្មាននាក់មានគម្រោងទទួលយកការទិញយក ឬការចូលនិវត្តន៍មុនកំណត់នោះទេ។ ចៅក្រមសហព័ន្ធម្នាក់បានផ្អាកកាលបរិច្ឆេទកំណត់កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍សម្រាប់និយោជិតសហព័ន្ធក្នុងការប្រកាសពីចេតនារបស់ពួកគេ ខណៈដែលនីតិវិធីបន្ថែមទៀតស្តីពីភាពស្របច្បាប់នៃកម្មវិធីនេះកំពុងដំណើរការ។

• ការព្រួយបារម្ភអំពីទំនាស់ផលប្រយោជន៍របស់លោក Elon Musk

ប្រភពដែលបាននិយាយជាមួយ CNN បានកត់សម្គាល់ថា ការទំនាក់ទំនងពីថ្នាក់ដឹកនាំមានលក្ខណៈមិនស៊ីសង្វាក់គ្នា ហើយមានការខ្វះខាតភាពច្បាស់លាស់ទូទៅអំពីទិសដៅរបស់ទីភ្នាក់ងារអវកាស។ ទោះយ៉ាងណា អ្នកខ្លះបាននិយាយថា ពួកគេមិនស្តីបន្ទោសលោកស្រី Petro ទេ ដោយពួកគេមើលឃើញតួនាទីរបស់លោកស្រីនៅក្នុងការដឹកនាំទីភ្នាក់ងារ ដែលលោកស្រីត្រូវបង្កើតស្ពានភ្ជាប់រវាងរដ្ឋបាលប្រធានាធិបតីចូលថ្មីដែលបានបង្ហាញភាពអរិភាពចំពោះកម្លាំងពលកម្មសហព័ន្ធ និងអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ និងអ្នកវិជ្ជាជីវៈអាជីពរបស់ណាសា ថាជាស្ថានភាពដ៏លំបាកមួយ។

ប្រភពទាំងនោះក៏បានបង្ហាញការព្រួយបារម្ភអំពី DOGE និងទំនាក់ទំនងរបស់លោក Musk ជាមួយក្រសួងនេះ ទោះបីជាគ្មាននរណាម្នាក់បាននិយាយថា ពួកគេបានធ្វើអន្តរកម្មដោយផ្ទាល់ជាមួយបុគ្គលិក DOGE ឬមានចំណេះដឹងពិសេសអំពីចេតនារបស់ក្រសួងនេះក៏ដោយ។

ក្នុងនាមជានាយកក្រុមហ៊ុន SpaceX លោក Musk កាន់កាប់កិច្ចសន្យាជាមួយរដ្ឋាភិបាល និងណាសាជាពិសេស ដែលមានតម្លៃរាប់ពាន់លានដុល្លារ។ ឧទាហរណ៍ ទីភ្នាក់ងារអវកាសចុះកិច្ចសន្យាជាមួយកាប៉ាស៊ុល Crew Dragon របស់ SpaceX ដើម្បីដឹកជញ្ជូនភ្នាក់ងារអវកាសរបស់ខ្លួនទៅ និងមកពីស្ថានីយអវកាសអន្តរជាតិរៀងរាល់ពីរឆ្នាំម្តង។

តំណាងរាស្ត្រសហរដ្ឋអាមេរិក Zoe Lofgren មកពីរដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា ដែលជាសមាជិកជាន់ខ្ពស់នៃគណៈកម្មាធិការវិទ្យាសាស្ត្រ អវកាស និងបច្ចេកវិទ្យា និងតំណាងរាស្ត្រ Valerie Foushee មកពីរដ្ឋ North Carolina ដែលជាសមាជិកជាន់ខ្ពស់នៃអនុគណៈកម្មាធិការអវកាស និងអា កាសចរណ៍ បានសរសេរលិខិតមួយទៅកាន់លោកស្រី Petro ដោយថ្លែងថា ហានិភ័យដែលលោក Musk និង DOGE បង្កដល់ណាសាគឺ “ពិសេស” ដោយសារ “ទំនាស់ផលប្រយោជន៍ដ៏ធំធេង”។

“ការព្រួយបារម្ភបន្ទាន់របស់យើងគឺត្រូវធានាថា សុចរិតភាពនៃប្រព័ន្ធសុវត្ថិភាពរបស់ណាសា រួមទាំងទិន្នន័យសម្ងាត់ណាមួយដែលត្រូវបានគ្រប់គ្រង ឬចូលប្រើប្រាស់ដោយទីភ្នាក់ងារ កំពុងត្រូវបានការពារ” លិខិតបានបញ្ជាក់។ “លើសពីនេះទៀត ណាសាមានទិន្នន័យកម្មសិទ្ធិបញ្ញាដ៏រសើបទាក់ទងនឹងសមត្ថភាព និងកាតព្វកិច្ចតាមកិច្ចសន្យារបស់ដៃគូកិច្ចសន្យារបស់ខ្លួន ដែលខ្លះជា ឬអាចក្លាយជាគូប្រកួតប្រជែងដោយផ្ទាល់ជាមួយ SpaceX”។

CNN បានទាក់ទងទៅលោកស្រី Petro តាមអ៊ីមែលដើម្បីសុំការអត្ថាធិប្បាយ។ អ្នកនាំពាក្យទីភ្នាក់ងារអវកាសបានឆ្លើយតបថា “ណាសាបានទទួលលិខិតនេះហើយ យើងនឹងឆ្លើយតបដោយផ្ទាល់ទៅកាន់សមាជិកសភា”។

សមាជិកសភាជាស្ត្រីទាំងពីររូបក៏បានស្នើឱ្យលោកស្រី Petro ឆ្លើយនឹងសំណួរមួយស៊េរីនៅសប្តាហ៍ក្រោយ រួមទាំងថាតើបុគ្គលិក DOGE បានព្យាយាមចូលប្រើប្រាស់ទិន្នន័យរសើបដែរឬទេ?

លោកស្រី Petro ដែលជាប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលអវកាស Kennedy របស់ណាសានៅរដ្ឋហ្វ្លូរីដា គឺជាជម្រើសដ៏គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលមួយក្នុងការបម្រើជាប្រធានស្តីទីនៃទីភ្នាក់ងារនេះ។

លោក Jim Free ដែលធ្លាប់កាន់តួនាទីជាច្រើននៅក្នុងទីភ្នាក់ងារ និងបច្ចុប្បន្នជារដ្ឋបាលរងសមាគម ត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងក្លាយជាអ្នកបន្តវេនបន្ទាប់ពីអ្នកគ្រប់គ្រងណាសាសម័យ Biden លោក Bill Nelson បានលាលែងពីតំណែងកាលពីខែមករា។ លោក Free ត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះជាអ្នកគ្រប់គ្រងស្តីទីដោយខ្លីនៅលើគេហទំព័ររបស់ទីភ្នាក់ងារនេះ។

លោកស្រី Petro ត្រូវបានរំពឹងថានឹងដឹកនាំទីភ្នាក់ងារនេះរហូតដល់អ្នកគ្រប់គ្រងថ្មីត្រូវបានអនុម័តដោយព្រឹទ្ធសភា។ ជម្រើសរបស់លោក Trump ក្នុងការដឹកនាំណាសា គឺលោក Jared Isaacman ដែលជាអគ្គនាយកក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យាមានទ្រព្យស្តុកស្តម្ភម្នាក់ ដែលក៏មានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយលោក Musk ហើយបានបង់ប្រាក់ពីរដងដើម្បីហោះជាមួយបេសកកម្ម SpaceX៕

ប្រភព៖ CNN